Jako Kancelaria adwokacka od lat zajmujemy się prowadzeniem spraw spadkowych. Posiadamy bogate doświadczenie w zakresie prowadzenia spraw spadkowych w dziedziczeniu ustawowym, jak również spraw spadkowych opartych na dziedziczeniu testamentowym. Z pełnym zrozumieniem i dyskrecją podchodzimy do trudnych spraw spadkowych, gdzie często element czysto ludzki odgrywa największą rolę. Mamy pełną świadomość skomplikowania spraw spadkowych oraz ich daleko idących skutków. Dlatego do każdej sprawy spadkowej podchodzimy w sposób indywidualny i w pełni zaangażowany.
Poniżej wskazane zostały niektóre z zagadnień związanych ze sprawami spadkowymi, w których nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną.
Dziedziczenie ustawowe
Dziedziczenie ustawowe to inaczej porządek dziedziczenia pozwalający na ustalenie kręgu spadkobierców w konkretnej sprawie spadkowej – o ile oczywiście spadkodawca nie pozostawił testamentu, ale to tym poniżej. Prawidłowe ustalenie kręgu spadkobierców w dziedziczeniu ustawowym stanowi zatem absolutnie podstawowy krok w każdej sprawie spadkowej. Dlatego tak ważne jest aby w tym zakresie nie popełnić żadnego błędu. W praktyce bowiem zadanie to nie zawsze okazuje się proste. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których spadkodawca nie pozostawił dzieci lub też któreś z nich nie dożyło otwarcia spadku. W takich sprawach niejednokrotnie konieczne jest bowiem sięgnięcie do dalszych kręgów spadkobierców dochodząc czasem do dzieci, a nawet wnuków rodzeństwa spadkodawcy lub potomków kuzynostwa spadkodawcy. Tego rodzaju ustalenia wymagają dużego doświadczenia oraz umiejętności przeprowadzenia badań genealogicznych. Dlatego konsultacja z adwokatem specjalizującym się w sprawach spadkowych jest tu bardzo wskazana. Więcej o dziedziczeniu ustawowym przeczytasz w artykule na naszym blogu.
Testament – dziedziczenie testamentowe
Choć dziedziczenie ustawowe jest zasadą, to jednak nie znajduje ono zastosowania gdy pojawia się testament. Testament to inaczej ostatnie rozrządzenie na wypadek śmierci, w którym spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób, w sposób odmienny niż w dziedziczeniu ustawowym. Jeśli testament jest ważny, zamiast w dziedziczeniu ustawowym, spadek zostaje nabyty w dziedziczeniu testamentowym. Pomimo jego wyłączenia w takiej sytuacji, porządek dziedziczenia ustawowego nadal odgrywa jednak istotną rolę także w dziedziczeniu testamentowym. Sąd i tak ustala bowiem kto powinien dziedziczyć spadek, jeżeli nie byłoby testamentu. Osoby te zawiadamiane są o posiedzeniu sądu, w którym mogą wziąć udział i podnosić nieważność testamentu lub kwestionować zawarte w nim wydziedziczenie. Ponadto, osoby należące do kręgu spadkobierców ustawowych, które zostały pominięte w testamencie, mogą domagać się od spadkobierców testamentowych zapłaty zachowku.
Odrzucenie spadku
Po ustaleniu kręgu spadkobierców, zarówno w dziedziczeniu ustawowym, jak i w dziedziczeniu testamentowym, kolejnym ważnym krokiem jest podjęcie przez spadkodawcę decyzji o tym czy chce on przyjąć czy odrzucić spadek. W grę wchodzi tu jedna z 3 opcji:
1
Odrzucenie spadku
2
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
3
Przyjęcie spadku w sposób prosty
Na podjęcie decyzji osoba dziedzicząca z ustawy lub spadkobierca testamentowy ma tylko 6 miesięcy. Po tym terminie nie jest już możliwe odrzucenie spadku i następuje dziedzicznie długów. Dlatego tak ważne jest podjęcie natychmiastowych działań i odbycie niezbędnych konsultacji przed upływem wskazanego terminu. Gdy termin zbliża się ku końcowi najlepszym rozwiązaniem często okazuje się zaś odrzucenie spadku u notariusza, tak by wraz z upływem czasu nie nastąpiło dziedziczenie długów. Oświadczenie o odrzuceniu spadku oraz oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza można bowiem złożyć zarówno przed sądem, jak i przed notariuszem. Dowiedz się jak złożyć wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.
Stwierdzenie nabycia spadku
Kolejnym krokiem w sprawie spadkowej dla osób, które nie odrzuciły spadku jest stwierdzenie nabycia spadku. Jak w przypadku większości czynności spadkowych możliwe są tu dwie drogi:
1
Nabycie spadku w sądzie
2
Nabycie spadku u notariusza
Wydając postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd ustala kto, na jakiej podstawie (testament czy ustawa) oraz w jakiej części nabył spadek. W toku sądowej sprawy o stwierdzenie nabycia spadku podnoszona jest też nieważność testamentu oraz wykazywane są przesłanki niegodności dziedziczenia i ewentualnie następuje kwestionowanie wydziedziczenia w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku. Stwierdzenie nabycia spadku w sądzie, zwłaszcza gdy sprawa dotyczy dziedziczenia testamentowego, wymaga zatem często dużego doświadczenia oraz zaangażowania. Od wyniku postępowania zależy bowiem to komu przyznany zostanie spadek.
Zachowek
Jak wynika z powyższych uwag, ustalenie porządku dziedziczenia w dziedziczeniu ustawowym jest podstawą każdej sprawy spadkowej, nawet takiej w której dochodzi do dziedziczenia spadku na podstawie testamentu. Pominięcie spadkobiercy ustawowego w testamencie nie pozbawia go bowiem roszczenia o zachowek. Co do zasady zaś, zachowek to połowa tego co osoba dostałaby w spadku gdyby nie było testamentu. W niektórych przypadkach zachowek to nawet 2/3 tej wartości. Aby jednak otrzymać zachowek konieczne jest aby osoba zainteresowana złożyła w sądzie pozew o zachowek. Pozew o zachowek to stosunkowo skomplikowane pismo. Konieczne jest w nim nie tylko wykazanie, że danej osobie należy się zachowek, a zatem że osoba ta dziedziczyłaby spadek gdyby nie było testamentu, ale także należy w nim wykazać, jaka jest wartość spadku i tym samym ile wynosi zachowek w sprawie. Wyliczenia te dodatkowo utrudnione są często koniecznością uwzględnienia darowizn zaliczanych na schedę spadkową. Dlatego sprawy o zachowek należą do bardzo skomplikowanych spraw spadkowych, w których niejednokrotnie przesłuchiwanych jest wielu świadków oraz nierzadko przeprowadzane są opinie biegłych. W szybkim i skutecznym przeprowadzeniu sprawy o zachowek zdecydowanie pomaga przy tym fachowa pomoc adwokata zajmującego się sprawami spadkowymi. Więcej o zachowku przeczytasz w tym artykule.
Dział spadku
Wśród spraw spadkowych wymienić należy również sprawy o dział spadku. Stwierdzenie nabycia spadku, w przypadku gdy do spadku powołanych jest więcej niż jedna osoba, nie oznacza bowiem jeszcze możliwości swobodnego korzystania z przedmiotów wchodzących w skład spadku. Zgodnie z prawem, z chwilą stwierdzenia nabycia spadku, spadkobiercy stają się współwłaścicielami wszystkich przedmiotów wchodzących w skład spadku. Każdy z nich jest uprawniony do współkorzystania z tych przedmiotów, a do ich sprzedaży konieczna jest zgoda wszystkich spadkobierców. Taki stan rzeczy powoduje z kolei zazwyczaj wiele niedogodności i dlatego niemogące się dogadać strony często decydują się złożyć do sądu wniosek o dział spadku. Gdy natomiast spadkobiercy są zgodni co do sposobu działu spadku i zniesienia współwłasności, to mogą dokonać tego bez udziału sądu. W tym celu wykorzystywana jest umowa o dział spadku.
Dział spadku i zniesienie współwłasności zasadniczo może być przeprowadzone w jednym z trzech wariantów, poprzez:
- podział fizyczny;
- przyznanie własności określonych przedmiotów jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych;
- podział cywilny, czyli sprzedaż rzeczy na licytacji i podzielenie uzyskanych pieniędzy pomiędzy spadkobierców.
Oczywiście w praktyce sprawa o dział spadku rzadko kiedy przebiega tak gładko. Podstawą któregokolwiek z wyżej wskazanych sposobów podziału spadku jest bowiem szereg istotnych ustaleń, które zazwyczaj pozostają pomiędzy stronami sporne. Przede wszystkim niezbędne jest ustalenie przedmiotów, które wchodzą w skład spadku. Ponadto konieczne jest ustalenie ich wartości oraz uwzględnienie ewentualnych darowizn i nakładów. Dlatego mając przed sobą sprawę o dział spadku wielu Klientów decyduje się na skorzystanie z fachowej pomocy prawnika zajmującego prowadzeniem spraw spadkowych.
Podobne wpisy
Odrzucenie spadku przez rodzica powoduje, że w jego miejsce wchodzą jego dzieci. Jeżeli dzieci są małoletnie, to do dorzucenia spadku w ich imieniu konieczne jest uzyskanie zgody sądu lub spełnienie dodatkowych przesłanek, które pozwalają na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego bez wymogu uzyskania sądu opiekuńczego.
Dziedziczenie ustawowe to sytuacja, w której do spadku powołane zostają osoby należące do spadkobierców ustawowych według porządku dziedziczenia ustalanego na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.
Choć większość z nas kojarzy pojęcie zachowku, to jednak w praktyce niejednokrotnie trudno jest nam udzielić konkretnej odpowiedzi na pytanie co to jest zachowek. Dlatego w ramach niniejszego wpisu postaram się w zwięzły i przystępny sposób omówić instytucję zachowku, odpowiadając jednocześnie na najczęściej zadawane pytania, z jakimi przychodzi mi się mierzyć w codziennej praktyce.