Czym jest stwierdzenie nabycia spadku
Stwierdzenie nabycia spadku to jedna z wielu instytucji prawa spadkowego, z którą prędzej czy później niemal każdy z nas musi się spotkać. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd ustala kto rzeczywiście nabył spadek po spadkodawcy. Wskazuje też udziały w spadku przypadające poszczególnym spadkobiercom. Stwierdzenie nabycia spadku dotyczy zarówno nabycia spadku z testamentu, jak i wtedy gdy miejsce ma dziedziczenie ustawowe. Orzeczenie to jest niezbędne by spadkobierca mógł np. wpisać się jako właściciel do księgi wieczystej, aby mógł uzyskać dostęp do środków zgromadzonych na rachunku bankowym spadkodawcy, czy też by też aby mógł rozporządzać majątkiem spadkowym.
Stwierdzenie nabycia spadku po 6 miesiącach
Należy pamiętać jednak, że postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku ma charakter jedynie ustalający. Sąd jedynie wskazuje w nim kto z potencjalnych spadkobierców rzeczywiście przyjął spadek. Dlatego co do zasady, postanowienie to może być wydane dopiero po upływie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku. W tym okresie potencjalny spadkobierca ma bowiem czas na zastanowienie się nad sytuacją i złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Wcześniejsze wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku możliwe jest wyłącznie wtedy, gdy wszyscy znani spadkobiercy przed upływem 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd po przeprowadzeniu sprawy spadkowej. Warto jednak wiedzieć, że takie same skutki, co sądowe stwierdzenie nabycia spadku, wywołuje także akt poświadczenia dziedziczenia (APD) przygotowany przez notariusza. Podobnie jak w przypadku postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, APD może być wydany dopiero po upływie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku. W praktyce jednak bardzo często akt poświadczenia dziedziczenia wydawany jest wcześniej. Dzieje się tak wtedy gdy wszyscy spadkobiercy uczestniczą w czynności notarialnej i każdy z nich przed wydaniem aktu poświadczenia dziedziczenia, składa oświadczenie o przyjęciu albo o odrzuceniu spadku.
Należy pamiętać, że warunkiem dokonania czynności spadkowych u notariusza jest jednak obecność i zgoda wszystkich spadkobierców ustawowych i testamentowych. W przypadku niezgody lub nieobecności konieczne jest skierowanie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku i przeprowadzenie stosownego postępowania.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
Aby zainicjować sprawę spadkową konieczne jest złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Wniosek ten może złożyć każdy ze spadkobierców, ale również jakakolwiek inna osoba mająca w tym interes. W praktyce taką osobą jest często wierzyciel spadkodawcy. W jego interesie jest bowiem ustalenie kto odziedziczył spadek i kto tym samym odpowiada za długi spadkowe.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku przede wszystkim powinien wskazywać osobę zmarłego, datę śmierci spadkodawcy, jak również jego ostatnie miejsce zamieszkania. Informacje te bezwzględnie powinny być potwierdzone załączonym w oryginale do wniosku odpisem aktu zgonu spadkodawcy.
Ponadto, osoba składająca wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinna w nim wskazać wszystkich spadkobierców, a zatem bliskich spadkodawcy, którzy zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego, powinni dziedziczyć spadek. Osoby takie stają się uczestnikami w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i zostają wezwani na rozprawę spadkową.
W przypadku gdy w sprawie ma miejsce stwierdzenie nabycia spadku z testamentu, należy koniecznie załączyć oryginał testamentu lub przynajmniej wskazać osobę, która znajduje się w jego posiadaniu. W takiej sytuacji, poza spadkobiercami ustawowymi, uczestnikami w sprawie stają się także osoby wskazane przez spadkodawcę w testamencie.
Opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku
Opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest stała i wynosi 100 zł. Jednakże jeżeli sprawa dotyczy nabycia spadku po kilku spadkodawcach, konieczne jest uiszczenie opłaty od spadku po każdym z nich. Jeżeli zatem w składanym do sądu wniosku wnosimy o stwierdzenie nabycia spadku po dwóch osobach, to z tytułu opłaty od takiego wniosku musimy uiścić łącznie 200 zł. Opłatę tę należy uiścić na rachunek dochodów budżetowych sądu.
Dodatkowo składając wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, konieczne jest uiszczenie opłaty w wysokości 5 zł za wpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku do Rejestru Spadkowego. W tym przypadku również kwota ta liczona jest od każdego spadkodawcy. Ważne jest przy tym aby pamiętać, że opłata od wpisu do Rejestru Spadkowego powinna być wpłacona na rachunek bankowy sądu przeznaczony dla sum na zlecenie, nie zaś na konto dochodów budżetowych, jak w przypadku opłaty od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
Odpowiedź na wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
Po zarejestrowaniu sprawy, sąd następnie przesyła uczestnikom postępowania odpisy wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Jednocześnie sąd zobowiązuje spadkobierców aby we wskazanym terminie złożyli odpowiedź na wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. W piśmie tym uczestnicy powinni wskazać czy zgadzają się z informacjami podanymi we wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Ponadto powinni oni wskazać czy jest im cokolwiek wiadomo aby spadkodawca pozostawił po sobie testament lub też aby w sprawie występowali inni spadkobiercy, niewskazani we wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
Odpowiedź na wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć wraz z odpisami odpowiadającymi liczbie uczestników w sprawie. Należy to uczynić w terminie wskazanym przez sąd, który zazwyczaj wynosi 14 dni. Aby dochować tego terminu należy złożyć odpowiedź na wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w biurze podawczym sądu lub też nadać przesyłką poleconą w placówce pocztowej.
Obecność uczestników na rozprawie o stwierdzenie nabycia spadku
Uczestnicy sprawy o stwierdzenie nabycia spadku zostają wezwani na rozprawę. Ich obecność jest obowiązkowa, jednak zazwyczaj nieobecność prawidłowo zawiadomionego uczestnika postępowania nie wstrzymuje postępowania. Ważne jest jednak aby na rozprawie o stwierdzenie nabycia spadku zjawił się chociażby jeden spadkobierca, od którego sąd będzie mógł odebrać zapewnienie spadkowe. Spadkobierca składając zapewnienie oświadcza co do wszystkiego, co jest mu wiadome o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi, a także o testamentach spadkodawcy. Pod względem skutków karnych zapewnienie spadkowe jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego zapewnienie.
Stwierdzenie nabycia spadku i co dalej
W przypadku braku przeszkód, sąd wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Takie orzeczenie przesądza o tym kto nabył spadek. Na jego podstawie możliwe jest m.in. złożenie wniosku o wpis do księgi wieczystej prowadzonej dla należącej do spadku nieruchomości, uzyskanie dostępu do rachunków bankowych należących spadkodawcy, a także wspólne rozporządzanie mieniem spadkowym.
W sytuacji gdy pomiędzy spadkodawcami brak jest zgody na wspólne korzystanie lub rozporządzanie mieniem spadkowym, konieczny może okazać się dział spadku. Po jego przeprowadzeniu, każdy ze spadkobierców może już swobodnie dysponować konkretnymi przedmiotami, jakie przypadły mu w wyniku spadkobrania lub też pieniędzmi, jakie uzyskał z tytułu spłat od pozostałych spadkobierców.
Warto też pamiętać, o tym że w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, każdy ze spadkobierców zobowiązany jest zawiadomić o tym fakcie Urząd Skarbowy. W przypadku przyjęcia spadku u notariusza, termin ten liczony jest od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia (APD).
JESTEŚ SPADKOBIERCĄ I NIE WIESZ JAK ZABRAĆ SIĘ ZA UPORZĄDKOWANIE SPRAW SPADKOWYCH?
POTRZEBUJESZ POMOCY W SPRAWIE O STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU?
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI A CHĘTNIE ODPOWIEMY NA WSZYTKIE TWOJE PYTANIA!