Długi spadkowe: co wchodzi w skład
W skład spadku wchodzą zarówno prawa, jak i obowiązki majątkowe zmarłego. Do tych ostatnich zaliczyć należy zaś przede wszystkim zobowiązania majątkowe, czyli długi spadkowe. Na szczęście nie chodzi tu o wszystkie zobowiązania spadkodawcy. Do spadku nie należą bowiem obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą. Oznacza to, że do spadku nie będą wchodziły, np. alimenty, do których zobowiązany był spadkodawca. Dzieje się tak dlatego, gdyż roszczenie alimentacyjne jest ściśle związane tak z osobą uprawnionego, jak i z osobą zobowiązanego (spadkodawcy). Od chwili śmierci przestają zatem powstawać nowe roszczenia alimentacyjne. Do długów spadkowych należą jednak roszczenia alimentacyjne, które powstały za życia spadkodawcy, a których spadkodawca nie uregulował.
Odpowiedzialność za długi spadkowe
Wchodzące w skład spadku długi przechodzą na dzieci lub innych spadkobierców, którzy przyjęli spadek. O tym kto finalnie odpowiadać będzie za długi spadkowe decydować będzie postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W postanowieniu tym sąd wskazuje kto ze spadkobierców testamentowych lub ustawowych przyjął spadek. Często jest to wielostopniowa procedura, w której bliżsi krewni odrzucają spadek i finalnie długi przechodzą na rodzeństwospadkodawcy oraz ich zstępnych, a czasem nawet kuzynostwo spadkodawcy.
Istotne jest też to czy osoby, które finalnie przyjęły spadek, zrobiły to wprost czy też dokonały tego z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza bowiem, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe, jedynie do wysokości majątku spadkowego. Wartość majątku spadkowego stanowi zatem górną kwotę, do jakiej odpowiada za długi spadkowe spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Odpowiedzialność gminy za długi spadkowe
Zgodnie z obowiązującym prawem spadkowym, spadek nie może zostać osierocony. Oznacza to, że zawsze możemy wskazać spadkobiercę. Jeśli spadkobiercy z bliższych kręgów dziedziczenia ustawowego będą skutecznie odrzucać spadek, wówczas spadek przechodzić będzie na dalszych krewnych spadkodawcy, zgodnie z zasadami, jakie wyznacza dziedziczenie ustawowe. Jeśli wszyscy krewni odrzucą spadek, ostatecznie trafi on do gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gmina nie może zaś już odrzucić spadku.
Dlatego będąc wierzycielem spadkodawcy, w wyniku wszczętego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku zawsze można dotrzeć do podmiotu, który będzie ponosić odpowiedzialność za długi spadkowe.
Długi spadkowe przedawnienie
Długi spadkowe ulegają przedawnieniu. Zastosowanie mają tu te same zasady przedawnienia, co w przypadku zwykłych długów. Sam fakt wejścia konkretnych długów do spadku nie ma żadnego znaczenia dla terminów ich przedawnienia. Spadkobierca wchodzi bowiem w ogół praw i obowiązków spadkodawcy, w tym w prawo podniesienia zarzutu przedawnienia. Jeżeli zatem spadkodawca w chwili śmierci posiadał dług wymagany od 5 lat, to na koniec kolejnego roku dług ten będzie już przedawniony. Spadkobierca będzie mógł odmówić zapłaty długu spadkowego. Warunkiem jest tu oczywiście to, że wierzyciel nie wytoczył wcześniej sprawy sądowej o to roszczenie lub też bieg przedawnienia nie został przerwany w inny sposób.
Długi spadkowe: jak ich uniknąć
Najprostszym sposobem uniknięcia długów spadkowych jest oczywiście odrzucenie spadku. Musimy jednak pamiętać o tym, że odrzucając spadek niestety pozbawiamy się także praw majątkowych wchodzących do spadku. Dlatego decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu spadku poprzedzona powinna być każdorazowo szczegółowym zbadaniem stanu spadku oraz rozważeniem wszystkich konsekwencji prawnych. Pomoc prawnika specjalizującego się w sprawach spadkowych może być tu nieoceniona. Co jeśli okaże się że spadek obciążony był większymi długami niż przypuszczaliśmy? Cóż w takiej sytuacji chroni nas dobrodziejstwo inwentarza. Dodatkowo dobry adwokat pomoże Ci także uchylić się od przyjęcia spadku, jeśli zajdzie taka potrzeba, jednak to już temat na kolejny wpis.